Ronde 3 parallelsessie
De parallelsessie is opgebouwd uit diverse presentatievormen: voordrachten, korte presentaties en Pecha Kucha’s. Op het evenement zelf kiest u naar welke presentatievorm u gaat. Bekijk hieronder alvast welke onderwerpen er zijn.
Wilt u liever een workshop volgen? Dat kan ook, elke sessie biedt 2 verschillende workshops aan. Het aantal plaatsen hiervoor is beperkt.
Voordrachten 1 Prijswinnend onderzoek (Engels) – zaal 202
Importance
Frailty and multimorbidity are common in type 2 diabetes, including in middle-aged people (<65 years). Clinical guidelines recommend adjustment of treatment targets in people with frailty or multimorbidity. However, guidelines do not specify how frailty/multimorbidity should be identified. It is not clear if recommendations should be applied to people with frailty/multimorbidity at younger ages.
Objective
Assess prevalence and clinical implications of frailty/multimorbidity in middle- to older-aged people with type 2 diabetes using four different measures.
Design
Cohort, baseline 2006-2010, median 8 years follow-up.
Setting
Community
Participants
UK Biobank participants (n=20,566) with type 2 diabetes aged 40-72 years.
Exposures
Four measures of frailty (frailty phenotype and frailty index) and multimorbidity (Charlson Comorbidity index and numerical count of long-term conditions (LTCs)).
Outcomes
Mortality (all-cause, cardiovascular- and cancer-related mortality), Major Adverse Cardiovascular Event (MACE), hospitalization with hypoglycaemia, hospitalization with fall or fracture.
Results
Frailty and multimorbidity are prevalent in in people with type 2 diabetes from age 40-72. Individuals identified differed depending on which measure was used: 42% frail of multimorbid by at least one scale; 2.2% were identified by all four scales. Each measure was associated with increased risk of mortality (all-cause, cardiovascular, and cancer-related), MACE, hypoglycaemia and falls. The absolute risk of 5-year mortality was higher in older versus younger participants with a given level of frailty (e.g. 1.9%, 4.4%, and 9.9% in men aged, 45, 55, and 65, respectively, using frailty phenotype) or multimorbidity (e.g. 1.3%, 3.7%, and 7.8% in med with 4 long-term conditions aged 45, 55, and 65, respectively). No measure was associated with baseline HbA1c. For the frailty index, Charlson Comorbidity index, and LTC count, the relationship between HbA1c and mortality was consistent across all levels of frailty/multimorbidity. For the frailty phenotype, the relationship between HbA1c and mortality was steeper and more linear in frail compared with pre-frail or robust participants.
Conclusion
Assessment of frailty/multimorbidity should be embedded within routine management of middle-aged and older people with T2D. Method of identification as well as features such as age impact baseline risk and should influence clinical decisions (e.g. glycaemic control).
“I am my own doctor”: A qualitative study of the perspectives and decision-making process of Muslims with diabetes on Ramadan fasting
Background
Many Muslims with diabetes choose to fast against medical advice during Ramadan, potentially increasing their risk of acute complications. Patients are often reluctant to disclose fasting to their health care providers, and their needs regarding Ramadan are not met in consultations. For healthcare professionals to provide patient-centred care, it is important to gain more insight into patients’ decision-making process. This study therefore aims to explore how Muslims with diabetes decide whether to fast during Ramadan.
Methods
A qualitative study was conducted consisting of 15 focus groups with Muslims with diabetes within a constructivist paradigm. Convenience sampling was used. All focus groups were transcribed verbatim and analyzed using Braun and Clarke’s reflexive thematic analysis.
Results
Four themes were found to be important in the decision on whether to fast: (1) values and beliefs concerning Ramadan, (2) experiences and emotions concerning Ramadan, (3) the perception of illness, and (4) advice from health care professionals, imams and family. Many participants indicated fasting against medical advice and trusting their subjective assessments on whether they could fast. Moreover, three main stages in the decision-making process for eventually refraining from fasting were identified: (1) the stage where positive experiences with fasting dominate, (2) the stage where one encounters challenges but their determination to fast prevails and (3) the stage where one decides to refrain from fasting after experiencing too many physical difficulties with fasting.
Conclusions
Muslims with diabetes experience autonomy in their decisions on Ramadan fasting. The decision to refrain from fasting often resulted from a difficult and dynamic decision-making process and was often made after participants reached their physical limits. These findings highlight the importance of not only shared decision-making to empower patients to make well-informed decisions on Ramadan fasting but also pre-Ramadan diabetes education to help people with diabetes have a safe Ramadan.
Objectives
Serious adverse events at out-of-hours services in primary care (OHS-PC) are rare, and the most often concern is missed acute coronary syndrome (ACS). Previous studies on serious adverse events mainly concern root cause analyses, which highlighted errors in the telephone triage process but are hampered by hindsight bias. This study compared the recorded triage calls of patients with chest discomfort contacting the OHS-PC in whom an ACS was missed (cases), with triage calls involving matched controls with chest discomfort but without a missed ACS (controls), with the aim to assess the predictors of missed ACS.
Methods
A case-control study with data from 2013 to 2017 of 9 OHS-PC in the Netherlands. The cases were matched 1:8 with controls based on age and sex. Clinical, patient, and call characteristics were univariably assessed, and general practitioner experts evaluated the triage while blinded to the final diagnosis or the case-control status.
Results
Fifteen missed ACS calls and 120 matched control calls were included. Cases used less cardiovascular medication (38.5% versus 64.1%, P = 0.05) and more often experienced pain other than retrosternal chest pain (63.3% versus 24.7%, P = 0.02) compared with controls. Consultation of the supervising general practitioner (86.7% versus 49.2%, P = 0.02) occurred more often in cases than in controls. Experts rated the triage of cases more often as “poor” (33.3% versus 10.9%, P = 0.001) and “unsafe” (73.3% versus 22.5%, P < 0.001) compared with controls.
Conclusions
To facilitate learning from serious adverse events in the future, these should also be bundled and carefully assessed without hindsight bias and within the context of “normal” clinical practice.
Background Urinary incontinence affects one in three women and has a large impact on their wellbeing. Good incontinence care is complicated by challenges related to help-seeking behavior, the delivery of complete and optimal treatment, and adherence to this treatment. This may lead to needless suffering, insufficient healthcare, and unnecessary high costs on a large scale. An eHealth strategy could offer numerous advantages: an app-based treatment for urinary incontinence is anonymous and accessible, it offers treatments in a structured way and it has the technology to improve adherence and personalize treatment. However, the effectiveness of eHealth is not a given fact. Research into (cost-)effectiveness, facilitators or barriers and predictors is scarce and often of low quality. Unfortunately, the development of new applications often comes first and evaluation and implementation lag behind. Careful consideration of effect and implementation in eHealth is needed before the money is spent and patients are exposed. Results This thesis shows that the app-based treatment for urinary incontinence is non-inferior to care-as-usual in reducing urinary incontinence symptoms after 4 months. Both app-based treatment and care-as-usual lead to clinically relevant improvement of symptoms and quality of life after 4 months. An app-based treatment is cost-effective in comparison to care-as-usual, as it shows comparable effectiveness at lower costs for incontinence-related expenses after 12 months. (Results randomized controlled trial, chapter 4 and 5) We personalized the treatment decision between app and care-as-usual. We identified age, educational level and impact on quality of life at baseline as modifiers for treatment outcome, predicting outcome dependent on the type of treatment. Then, for each specific patient, we identified from which treatment type this patient would benefit most, and calculated the clinical relevance of this benefit. This knowledge can be used by a caregiver and a patient to improve their discussion of the benefits and drawbacks of both treatments, before choosing between app-based treatment or care-as-usual. (Chapter 6, personalized prediction randomized controlled trial) We identified facilitators and barriers for the success of app-based treatment through semi-structured interviews with patients showing high and low responses to app-based treatment. The identified facilitators and barriers were related to personal factors, app factors, and awareness. Adherence was the main theme connecting these barriers and facilitators to treatment success.
The effect of the factors on treatment was not set but varied between individuals; factors could act as a barrier, a facilitator, or both. For example, increased awareness of symptoms could be related to treatment success in one woman, but failure in the other. Some factors, like graphs and reminders, did not have the facilitating effect on treatment as was expected beforehand. (Chapter 7, sequential explanatory mixed-methods design) General conclusion and recommendations An app-based treatment for urinary incontinence is a viable alternative to care-as-usual in terms of effectiveness and cost-effectiveness, and its treatment effect on a personal level could be further improved by personalization of treatment-decision and personal consideration of facilitators and barriers. The implementation of the app offers an alternative treatment option for general practitioners and their patients. It lowers barriers to treatment and could improve the delivery of, and adherence to, treatment for many women with urinary incontinence. By raising awareness on urinary incontinence, the implementation might also improve the quality of care-as-usual and lower taboo. Future research is needed to further improve the app-based treatment itself, to improve the personalization of treatment, and to unravel processes of treatment effect. For the urinary incontinence app-based treatment in specific and for medical apps in general, central guidance and maintenance should be considered to offer a solid solution for longterm implementation and application of evidence-based eHealth in the future.
Atriumfibrilleren (AF) is geen geïsoleerde hartritmestoornis, maar een signaal van cardiometabole veroudering. Een integraal zorgprogramma, georganiseerd vanuit de huisartsenpraktijk, blijkt de algehele sterfte onder oudere patiënten met AF aanmerkelijk te verlagen. Een apart ‘ketenzorgprogramma AF’ boven op de reeds bestaande ketenzorgprogramma’s voor diabetes, CVRM en COPD is echter niet wenselijk, gezien de onderlinge verwevenheid van al deze chronisch progressieve cardiometabole ziekten. De auteurs pleiten daarom voor een overkoepelend ketenzorgprogramma ‘integrale cardiometabole zorg’.
Do’s and don’ts voor vrije tekst-analyse in EPD’s en klinische notities
Prof. Dr. Marco Spruit, Hoogleraar Translationele Datawetenschap in Populatiegerichte Zorg (LUMC/LIACS)
De journaalteksten in het HIS en klinische notities bevatten een schat aan patiëntinformatie die nergens anders is vastgelegd. Bijvoorbeeld over bijwerkingen van geneesmiddelen (ADR’s). Kennis hierover is beperkt doordat het niet gestructureerd is vastgelegd. In de HIS-journaalteksten en EPD-klinische notities worden bijwerkingen namelijk wel vermeld in de vrije tekst. Tijdens deze worskhop leert u op welke manier vrije tekstinformatie het behandelproces kan verbeteren. Dit doen we aan de hand van enkele voorbeeldstudies:
- Op conceptueel niveau bekijken we enkele Natural Language Processing (NLP) technieken aan de ADRIN methode. Deze zijn pas ontwikkeld voor het herkennen van ADR’s in Nederlandse klinische aantekeningen van de Cardiologie Centra Nederland.
- We nemen de resultaten door van een lopende studie naar het extraheren van leefstijlkenmerken zoals rookstatus uit HIS-journaalteksten.
- Als laatste gaan we in op de voorspellende waarde van vrije tekstinformatie in het EPD. Voorspellende waarden voor het vroegtijdig herkennen van verhoogde risico’s op agressie incidenten bij psychiatrische patiënten.
Voordrachten 2 (Nederlands) – zaal 346
Inleiding
Het identificeren van vroege symptomen van hart- en vaatziekten bij mensen met type 2 diabetes (T2D) is belangrijk, want vroegtijdige behandeling kan complicaties voorkomen. Eerder hebben wij laten zien dat elektrocardiogram (ECG) afwijkingen voorkomen bij 24,0% van de mensen met T2D zonder al aanwezige hart- en vaatziekten. Deze ECG-afwijkingen kunnen een voorbode zijn van toekomstige manifeste hartziekte.
Onderzoeksvraag
Zijn (veranderingen in) verschillende typen ECG-afwijkingen geassocieerd met de incidentie van hartziekte bij mensen met T2D zonder pre-existente hart- en vaatziekten?
Methode
Een prospectieve studie bij 11.993 mensen met T2D zonder voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten uit het Hoorn Diabetes Zorgsysteem cohort. Tussen 1998-2018 zijn jaarlijks een rust-ECG afgenomen, cardiovasculaire risicofactoren gemeten en zelf-gerapporteerde episodes van ernstige hart- en vaatziekten geregistreerd (>70.000 jaarlijkse metingen). ECG-afwijkingen zijn gedefinieerd op basis van de Minnesota classificatie voor ECG bevindingen en gecategoriseerd in: atrioventriculaire geleidingsstoornissen, ventriculaire geleidingsstoornissen, links gedraaide elektrische hart-as, systolisch ischemische afwijkingen, diastolisch ischemische afwijkingen en hypertrofische afwijkingen. Manifeste hartziekten zijn gedefinieerd als coronaire hartziekte, hartfalen of plotse hartstilstand. Met tijdsafhankelijke Cox-regressie analyses is de longitudinale associatie onderzocht tussen de zes typen ECG-afwijkingen en de incidentie van hartziekten, gecorrigeerd voor gebruikelijke cardiovasculaire risicofactoren en medicatie gebruik (Hazard Ratio’s; 95% betrouwbaarheidsinterval).
Resultaat
Gedurende een mediane follow-up van 6,6 (IQR, 3,1-10,7) jaar, hadden 5.445 (45,4%) deelnemers een ECG-afwijking (prevalent of incident) tijdens tenminste één van de mediane 6 (IQR, 3-10) jaarlijkse ECG-opnames, en manifesteerde zich bij 905 (7,5%) deelnemers een hartziekte (529 coronaire hartziekte, 250 hartfalen, 126 plotse hartstilstand). Na correctie voor gebruikelijke cardiovasculaire risicofactoren en medicatie gebruik, waren ventriculaire geleidingsstoornissen (HR, 2,12 (95%CI, 1,66-2,70)), systolisch ischemische afwijkingen (2,85 (1,47-5,52)), diastolisch ischemische afwijkingen (2,44 (1,83-3,26)), en hypertrofische afwijkingen (1,38 (1,01-1,89)) significant geassocieerd met de incidentie van hartziekten, hoofdzakelijk met hartfalen. De associaties waren hetzelfde voor subgroepen op basis van leeftijd, geslacht en hypertensie status.
Conclusie
Bij mensen met T2D zonder pre-existente hart- en vaatziekten zijn ECG-afwijkingen vroege aanwijzingen voor de toekomstige manifestatie van hartziekte, in het bijzonder hartfalen.
Inleiding
Plotselinge hartstilstand is een relevant gezondheidsprobleem dat vaak mensen treft met een niet onderkend risico op plotselinge hartstilstand. Slechts 6-20% van de getroffen slachtoffers overleven de hartstilstand. Vergeleken met de algehele bevolking hebben mensen met type 2 diabetes (T2D) een twee keer hoger risico op een plotselinge hartstilstand. Daarbij hebben mensen met T2D in Nederland uitgebreide dossiers bij hun huisarts, omdat ze regelmatig op controle komen voor hun diabetes. Het bestuderen van deze dossiers met reguliere zorg gegevens zou kunnen leiden tot nuttige aanknopingspunten voor het onderkennen van risico op plotselinge hartstilstand.
Onderzoeksvraag
We hebben de haalbaarheid en zinvolheid van deze aanpak onderzocht door de associatie te analyseren tussen plotselinge hartstilstand en klinische karakteristieken die routinematig gemeten worden in de huisartsenpraktijk bij mensen met T2D.
Methode
In dit case-controle onderzoek zijn plotselinge hartstilstand cases gebruikt uit het AmsteRdam REsuscitation STtudies (ARREST) cohort. Dit is een doorlopend register van extramurale reanimaties uitgevoerd door spoedeisende hulpdiensten in de provincie Noord-Holland sinds 2005. In het huidige onderzoek zijn plotselinge hartstilstand cases geïncludeerd van tussen 2007-2018 die T2D hadden en een veronderstelde cardiale oorzaak van de hartstilstand. Deze cases zijn vergeleken met tot maximaal vijf op leeftijd en geslacht gematchte controles die ook T2D hadden uit dezelfde huisartsenpraktijk. We hebben de digitale dossiers verzameld van zowel de cases als de controles die stonden ingeschreven bij huisartspraktijken van het PHARMO databank netwerk of het Academische Huisartsennetwerk van het Amsterdam UMC. Uit deze dossiers hebben we de metingen geëvalueerd die het dichtstbij de plotselinge hartstilstand datum van de case lagen. Met univariabele en multivariabele logistische regressie is de associatie onderzocht tussen klinische karakteristieken (lichamelijk onderzoek, laboratorium uitslagen, medische voorgeschiedenis en medicatie gebruik) en plotselinge hartstilstand (Odds Ratio’s; 95% betrouwbaarheidsinterval).
Resultaat
We hebben in totaal 1385 huisartsdossiers verzameld, van 246 plotselinge hartstilstand cases en 1112 controles met T2D. Matig tot ernstig verhoogde albuminurie (OR, 2,66 (95%CI, 1,26-5,62)), actief roken (1,84 (1,08-3,14)), en een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten (1,50 (1,08-2,08)) of microvasculaire complicaties (1,57 (1,01-2,44)) waren significant geassocieerd met plotselinge hartstilstand bij mensen met T2D. HbA1c, nuchtere bloedsuikerspiegel en cholesterol waren niet geassocieerd met plotselinge hartstilstand.
Conclusie
Sommige gebruikelijke cardiovasculaire risicofactoren die routinematig geregistreerd worden in de huisartsdossiers van mensen met T2D zijn geassocieerd met plotselinge hartstilstand. We zagen relatief sterke associaties, ondanks de beperkte aantal cases en controles in onze steekproef. Dit geeft aan dat het haalbaar en zinvol is om huisartsdossiers te bestuderen in relatie tot plotselinge hartstilstand. Toekomstig en meer uitgebreid onderzoek zou daarom wel eens kunnen leiden tot nuttige aanknopingspunten voor het herkennen van mensen met een hoger risico op plotselinge hartstilstand.
Inleiding
Lichamelijke klachten zonder eenduidige biomedische oorzaak komen veel voor en beslaan tot 50% van consulten in de huisartspraktijk. In 2,5-10% van deze patiënten houden de klachten langdurig aan en spreken we van aanhoudende lichamelijke klachten (ALK). Vroegtijdige herkenning van ALK is wenselijk, omdat dan wellicht het beloop tijdig kan worden beïnvloed.
Onderzoeksvraag
Met welke combinatie van dossiergegevens uit de huisartspraktijk kunnen we ALK het beste vroegtijdig identificeren?
Methode
We voerden een cohort studie uit in routinezorgdata van 76 huisartspraktijken die zijn aangesloten bij het extramuraal LUMC academisch netwerk (eLAN). Inclusiecriteria voor patiënten omvatten: minimaal 7 jaar ingeschreven; ICPC-code registratie aanwezig; en, minimaal 10 contacten tussen 2010-2018. Patiënten met een eerste ALK registratie zijn geselecteerd (in 2017-2018). Patiënten die vóór 2017 een ALK registratie hadden zijn geëxcludeerd. Kandidaat determinanten zijn 2 jaar vóór de eerste registratie van ALK geselecteerd. Determinanten zijn in te delen in 7 coderingen (ICPC, ATC, verwijzingen, patroonherkenning en veranderende lab resultaten) en enkele theoriegedreven categorieën (risicofactoren op basis van de literatuur en vrije tekst termen). In totaal zijn er op basis van alle bovengenoemde categorieën 12 modellen ontwikkeld, waaronder een baseline model, welke geslacht, leeftijd en consult frequentie omvat, en een model met alle kandidaat determinanten (volledige model)). Modellering vond plaats middels LASSO logistische regressie.
Resultaat
Van de 307.157 patiënten in de ELAN-H database, zijn 94.440 patiënten geïncludeerd in de studie. Hiervan zijn 902 (1%) geïdentificeerd als patiënten met ALK. Alle modellen hebben overwegend vergelijkbare voorspellende waarde (AUC’s tussen .68 (baseline) en .72 (volledig model)). In het gunstigste geval kunnen we op basis van de huidige modellen 40.4% van de geïncludeerde populatie herkennen als patiënten met verhoogd risico op ALK. Determinanten uit het volledige model behoren vooral tot variabelen gebaseerd op de literatuur en ATC-codes. De baseline variabelen vrouwelijk geslacht (OR=1.13) en leeftijd (OR=.82) voorspelde ALK significant, maar consultfrequentie niet. Determinanten uit verschillende categorieën hadden vaak overlappende etiologie of constructen, zoals bijvoorbeeld spijsverteringssymptomen (ICPC) en gebruik van geneesmiddelen tegen constipatie (ATC).
Conclusie
Vanwege de relatieve eenvoud en AUC’s hebben modellen op basis van gecodeerde ICPC- of ATC-codes de voorkeur. Deze kunnen klinisch worden gebruikt voor het identificeren van risicopatiënten in combinatie met een eenvoudig screeningsinstrument. Dat een groot deel van de determinanten van ALK (volledige model) uit geconstrueerde variabelen bestaat en er overlap is in determinanten die voorspellend uit het volledige model komen, wijst op een registratieprobleem. Mogelijk kan een model op basis van nog strakker gedefinieerde en geëxtraheerde determinanten de voorspellende waarde verhogen, maar dit vraagt op dit moment nog veel niet-geautomatiseerde arbeid.
Inleiding
Protonpompremmer (PPI) indicaties beperken zich tot gastro-intestinale aandoeningen en als ulcusprofylaxe. Toch behoren PPI’s tot de meest voorgeschreven medicijnen.
Onderzoeksvraag
Deze studie evalueerde de correctheid van PPI voorschriften volgens geldende richtlijnen, en identificeerde voorspellende factoren voor ongepast PPI gebruik in de eerste lijn.
Methode
We gebruikten een Nederlandse eerstelijns patiëntendatabase met alle nieuwe PPI voorschriften tussen 2016 en 2018. Individuele patiëntgegevens en details over PPI gebruik werden verzameld. De correctheid van het starten en voortzetten van PPI therapie werd beoordeeld aan de hand van de op dat moment geldende richtlijnen.
Resultaat
We evalueerden 148.926 patiënten (≥ 18 jaar) uit 27 Nederlandse huisartspraktijken, waarvan 23.601 (16%) patiënten startten met PPI therapie (gemiddelde leeftijd 57 ± 17 jaar, 59% vrouw). Correcte PPI indicaties werden op moment van starten geïdentificeerd bij 10.466 PPI gebruikers (44%). Voorspellers voor onjuist geïnitieerd PPI gebruik waren een hogere leeftijd (OR 1.03, 95% CI 1.03-1.03), en gebruik van niet-selectieve NSAID’s (OR 5.15, 95% CI 4.70-5.65), P2Y12-remmers (OR 5.07, 95% CI 3.46-7.41), coxibs (OR 3.93, 95%CI 2.92-5.28) en laag gedoseerde aspirines (OR 3.83, 95%CI 3.07-4.77). Ondanks een aanvankelijke correcte indicatie werd het gebruik van PPI ongepast voortgezet bij 32% van de patiënten die kortdurende PPI therapie kregen voor dyspepsie en bij 11% van de patiënten die PPI therapie gebruikten als ulcusprofylaxe.
Conclusie
Meer dan de helft van de PPI gebruikers bleek geen geldende indicatie hiervoor te hebben. Onnodige ulcusprofylaxe was de belangrijkste oorzaak van ongepast starten van PPI’s. Patiënten die een PPI kregen voor dyspepsie of als ulcusprofylaxe hadden een verhoogd risico op ongepast voortzetten hiervan. Om ongepast PPI gebruik te verminderen, raden we strategieën aan die specifiek gericht zijn op deze patiëntengroepen.
Inleiding
De impact van chronische ziekten op mensen met een verstandelijke beperking (VB) is groot. Voor hen is het herkennen van symptomen en het begrijpen van de consequenties van chronisch ziek zijn lastiger dan voor mensen zonder VB. Mede hierdoor worden ziekten later ontdekt, is de levensverwachting lager en de kans op ziekenhuisopnamen hoger in deze kwetsbare groep. Ondanks deze verschillen ontvangen patiënten met een VB reguliere huisartsenzorg wanneer zij niet in instellingen wonen. Inzicht in verschillen in prevalentie van chronische ziekten tussen mensen met en zonder VB kan huisartsen bewuster maken van gezondheidsverschillen en kwetsbaarheid van mensen met VB doen verminderen.
Onderzoeksvraag
Wat is de prevalentie van chronische ziekten en comorbiditeiten bij mensen met en zonder VB in een Nederlandse huisartsenpopulatie?
Methode
We koppelden de eerstelijnsdatabase Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, bestaande uit medische informatie van 1,1 miljoen Nederlanders, met populatiedata van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hierdoor konden we een grote groep mensen met VB identificeren, enerzijds door de ICPC-code P85 (Nivel), en indicaties voor langdurige VB-zorg of ondersteuning (CBS). We onderzochten de prevalentie van de drie chronische ziekten met hoogste impact in mensen met en zonder VB: cardiovasculaire ziekte (ICPC-codes K74-76, K89-K90), chronische obstructieve longziekte (COPD; R91, R95), en diabetes mellitus (T90) in frequenties en percentages, net als de prevalentie van additionele chronische aandoeningen naast deze chronische ziekten (comorbiditeiten).
Resultaten
18,114 mensen met VB en 1,093,995 mensen zonder VB konden worden geïdentificeerd. Chronische ziekten kwamen vaker voor bij mensen met VB: zo hadden zij 1.6 keer hogere kans op een diagnose van diabetes mellitus dan mensen zonder VB. De hoogste prevalentie van cardiovasculaire ziekte, COPD, en diabetes mellitus bij mensen met VB kwam voor onder jongere leeftijdsgroepen (<60 jaar), terwijl prevalentie in de algemene populatie bij 70+’ers het hoogst was. Hetzelfde patroon was te zien bij de prevalentie van comorbiditeiten: bij degenen met cardiovasculaire ziekte had 20.9% van de mensen met VB 2 of meer comorbiditeiten tegenover 9.0% van degenen zonder VB. Mannen met VB bleken het meest kwetsbaar: het vaakst hadden zij een diagnose van een chronische ziekte, en hadden het vaakst meerdere comorbiditeiten.
Conclusie
Bij mensen met VB in de huisartsenpraktijk komen chronische ziekten relatief vaker voor, op jongere leeftijd en in combinatie met meerdere andere chronische aandoeningen. Deze bevindingen benadrukken de complexiteit van behandeling van mensen met VB in de reguliere huisartsenpraktijk. Juist bij deze kwetsbare groep is persoonsgerichte zorg van belang. Vroegtijdige screening voor het opsporen van gezondheidsproblemen, en het in acht nemen van leeftijdsverschillen bij ziekteprevalentie is aan te raden. Deze studie heeft een eerste stap gezet richting meer bewustwording onder zorgverleners voor de gezondheidsongelijkheid tussen mensen met en zonder VB in reguliere huisartsenpraktijken.
Korte presentaties 1- zaal 348
Inleiding
Urineweginfecties (UWI’s) behoren tot de meest voorkomende infecties, met name bij vrouwen. Vaak worden UWI’s behandeld met antibiotica, maar dit is niet altijd nodig. Bijvoorbeeld in het geval van ongecompliceerde urineweginfecties, zoals een blaasontsteking (cystitis) bij gezonde niet-zwangere vrouwen. In deze groep is het mogelijk om te kiezen voor een afwachtend beleid of een uitgesteld antibioticarecept. Samen beslissen is een gespreksstrategie die kan worden gebruikt om het risico op onnodige antibiotica recepten te verlagen. Het is nog onduidelijk in welke mate Samen beslissen gebruikt wordt bij de behandeling van ongecompliceerde UWI’s in de huisartsenpraktijk.
Onderzoeksvraag
Hoe is de zorg in de huisartsenpraktijk voor UWI’s georganiseerd? Wordt Samen beslissen gebruikt bij de behandeling van ongecompliceerde UWI’s en hebben zorgverleners en vrouwen met een ongecompliceerde UWI hier behoefte aan?
Methode
Een semigestructureerde interview studie met vrouwen met een UWI, doktersassistenten en huisartsen. De studie werd uitgevoerd in Nederland in de periode van juli tot oktober 2020.
Resultaten
In totaal werden er 23 vrouwen, 12 doktersassistenten en 12 huisartsen geïnterviewd. In alle huisartsenpraktijken was de doktersassistent het eerste aanspreekpunt voor de diagnostiek en het voorstel voor de behandeling van ongecompliceerde UWI’s. Meestal werd een behandeling met antibiotica beschouwd als de standaard behandeling van UWI’s. Samen beslissen werd niet vaak toegepast bij de behandeling van ongecompliceerde UWI’s en dit kwam meestal door een gebrek aan tijd. Vrouwen gaven aan dat ze het waardeerden als ze werden betrokken bij het behandelproces. Ook vertelden zij dat ze de meeste informatie over UWI’s zelf hadden vergaard, bijvoorbeeld via familie of vrienden. Zowel vrouwen, doktersassistenten als huisartsen dachten dat het gebruik van Samen beslissen de zorg rondom ongecompliceerde UWI’s zou kunnen verbeteren. Huisartsen gaven hierbij aan dat bijvoorbeeld doktersassistenten hier een rol in konden spelen.
Conclusie
Samen beslissen werd niet vaak toegepast in de behandeling van ongecompliceerde UWI’s bij vrouwen. Om meer Samen beslissen te gebruiken bij de behandeling van ongecompliceerde UWI’s in de huisartsenpraktijk is een op maat gemaakte interventie nodig. Hiermee zou ook het risico op onnodige antibioticarecepten voor ongecompliceerde UWI’s kunnen worden verlaagd. Aangezien doktersassistenten een belangrijke rol spelen in de zorg rondom UWI’s zouden ook zij betrokken moeten worden bij de implementatie van Samen beslissen. Op dit moment vindt er een vervolgproject plaats, waarin onderzoek wordt gedaan naar de belemmerende en bevorderende factoren voor het toepassen van Samen beslissen voor ongecompliceerde UWI’s in de huisartsenpraktijk.
Inleiding
Helicobacter pylori (H. pylori) infecties zijn geassocieerd met chronische gastritis, maagzweren en maagkanker. De gerapporteerde prevalentie varieert van 19-35%. De effectiviteit van H. pylori eradicatie behandeling is wereldwijd afgenomen door toegenomen antibiotica resistentie.
Onderzoeksvraag
Deze studie onderzoekt het succes van eradicatiebehandeling van H. pylori in de eerste lijn in Nederland, als een afgeleide maat voor ontwikkeling van antibiotica resistentie.
Methode
Deze observationele cohortstudie gebruikt routine data vanuit Elektronische patiëntendossiers van huisartspraktijken in de regio Leiden/Den Haag, aangesloten bij het eerstelijns netwerk ELAN (Extramural LUMC Academic Network). Patiënten met een ICPC-code voor maagklachten en/of een ATC-code voor zuurremmende medicatie in de periode 2010-2020 werden geselecteerd. Patiënten met een H. Pylori infectie waren gedefinieerd als patiënten die een eradicatiebehandeling kregen. Wij onderzochten of een tweede eradicatiebehandeling werd voorgeschreven in de 12 maanden na de eerste eradicatiebehandeling, wat werd geduid als antibiotica resistentie. De soorten antibiotica voorgeschreven als eerste of tweede eradicatiebehandeling werden geanalyseerd. Als er binnen een jaar geen tweede eradicatiebehandeling was voorgeschreven, werd aangenomen dat de eradicatiebehandeling succesvol was geweest.
Resultaat
Er werden 138.455 patiënten met maagklachten en/of zuurremmende medicatie geïdentificeerd uit 80 huisartspraktijken. De gemiddelde leeftijd was 57 jaar (SD 18.2) en 43% was man. Een eerste eradicatiebehandeling werd gestart in 5.224 (4%) patiënten, die daarom werden beschouwd als H. pylori positief. De antibiotica behandelcombinaties amoxicilline-claritromycine, amoxicilline-metronidazol en claritromycine-metronidazol werden voorgeschreven in respectievelijk 4,847 (93%), 154 (3%) en 111 (2%) patiënten. Een tweede eradicatiebehandeling binnen 12 maanden werd voorgeschreven in 416 (8%) patiënten. Deze 416 patiënten werden beschouwd als resistent tegen de eerste behandeling. Hiervan kregen 380 (91%) patiënten amoxicilline-claritromycine als initiele behandeling, 16 (4%) amoxicilline-metronidazol en 11 (3%) claritromycine-metronidazol.
Conclusie
Ongeveer een tiende van de H. pylori infecties in de eerste lijn werden niet succesvol behandeld met een eerste eradicatiebehandeling met claritromycine en/of metronidazol, en hadden daarom een tweede eradicatiebehandeling nodig.
Inleiding
Virale hepatitis B en C zijn geassocieerd met levercirrose en primaire leverkanker (hepatocellulair carcinoom). In Nederland wordt de prevalentie geschat op 0.3% voor hepatitis B en 0.2% voor hepatitis C. Ondanks dat de huidige behandelopties in de afgelopen jaren sterk zijn verbeterd, sterven jaarlijks nog ongeveer 500 patiënten aan de gevolgen van virale hepatitis. De huidige NHG-richtlijn adviseert halfjaarlijkse surveillance van patiënten met chronische hepatitis B inclusief verwijzing van elke actieve hepatitis B (hepatitis B e antigen [HBeAg]-positief en/of verhoogt ALAT) en hepatitis C patiënt naar een hepatitis behandelcentrum. Echter, is de naleving van deze richtlijn, alsmede de prevalentie van virale hepatitis B en C in de eerste lijn in Nederland, onbekend.
Onderzoeksvragen
(1) Wat is de prevalentie van hepatitis B en C in de eerste lijn en (2) hoe is de naleving van de NHG richtlijn virale hepatitis?
Methode
Dit is een retrospectieve cohort studie waarbij gebruik is gemaakt van de Rijnmond Gezond Database. Deze database bevat de medische gegevens van ongeveer 200.000 patiënten die routinematig door de huisartsen in de omgeving van Rotterdam zijn verzameld. Patiënten zijn geselecteerd op basis van bloeduitslagen (positief hepatitis B surface antigeen [HBsAg] en/of antistoffen tegen hepatitis C [anti-HCV]), International Classification of Primary Care (ICPC) codes (D72.02-05) en vrije tekst, in de studieperiode 01-01-2013 t/m 31-12-2019.
Resultaten
In totaal werden 977 patiënten geïncludeerd; 717 hepatitis B, 252 hepatitis C, en 8 co-geïnfecteerde patiënten. Tussen 2013 en 2019 daalde de prevalentie van hepatitis B en hepatitis C respectievelijk met 5,21 tot 2,99/1.000 persoonsjaren (-43%) en van 1,50 tot 0,70/1.000 persoonsjaren (-53%). We observeerden dat het merendeel van de patiënten ooit in zijn/haar leven werd verwezen naar een medisch specialist (MDL-arts of internist-infectioloog): 71% van de hepatitis B en 89% van de hepatitis C patiënten. Van de 406 chronische hepatitis B patiënten werd echter 15% van de patiënten adequaat gesurveilleerd door hun huisarts (≥2 ALAT controles in 3 jaar) en was 46% onder controle bij een medisch specialist (tenminste 1 poliklinische brief) durende de studieperiode. Dus 36% werd niet adequaat gesurveilleerd. Daarnaast werden 113/153 (74%) chronisch hepatitis C patiënten behandeld met antivirale therapie. Van deze 113 patiënten, hadden 68 patiënten (44%) echter geen geregistreerde melding van virale eradicatie en zouden dus nog steeds chronisch geïnfecteerd kunnen zijn op 31-12-2019.
Conclusie
Onze studie toonde een daling in de prevalentie van virale hepatitis B en C in de eerste lijn in Rotterdam. Echter, een substantieel deel van de patiënten werd niet adequaat gesurveilleerd of behandeld met antivirale therapie. Het is daarom van essentieel belang om de huisarts meer te betrekken in de zorg van hepatitis patiënten. Meerdere interventies zouden nodig kunnen zijn om de zorg in eerste lijn te verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn: een automatisch oproepsysteem voor halfjaarlijkse controle afspraken, pop-up meldingen in het patiëntendossier die de huisarts herinnert aan screening, surveillance of verwijzing van patiënten, en het vergroten van de kennis over virale hepatitis door middel van nascholing.
Inleiding
Urineweginfecties (UWIs) komen bij mannen veel minder voor dan bij vrouwen. Voor de juiste behandeling van mannen is daardoor slechts weinig bewijs voorhanden. Als gevolg hiervan worden mannen behandeld op basis van indirect bewijs uit onderzoek bij vrouwen. Een potentieel probleem is dat het antibioticum van eerste keus bij vrouwen zonder tekenen van weefselinvasie (nitrofurantoïne), een hogere kans op falen geeft bij gebruik bij mannen. De theorie is dat bij mannen de prostaat ook geïnfecteerd is zonder dat daarbij tekenen van weefselinvasie ontstaan.
Doelstelling
Het doel van ons onderzoek was het bepalen van het risico op falen van antibiotische therapie in volwassen mannen, die door hun huisarts voor een UWI zonder tekenen van weefselinvasie werden behandeld. Tevens werd de adherentie van de huisartsen aan de huidige UWI richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) bepaald met betrekking tot de antibiotische behandeling van mannen met een UWI.
Methode
We voerde een retrospectief observationeel cohort onderzoek uit, waarbij we gebruik maakten van elektronische patiënten data van het Julius Huisartsen Netwerk. Medische gegevens, beschikbaar van 2014 tot en met 2019, van 10.055 UWI episodes (6.903 patiënten) werden gescreend op tekenen van weefselinvasie, switches van antibiotica en verwijzingen. Therapiefalen werd gedefinieerd als een voorschrift voor een ander antibioticum binnen 30 dagen of een acute verwijzing naar het ziekenhuis. De invloed van leeftijd en comorbiditeiten op het falen van antibiotica werden bepaald middels multivariate logistische regressie. Chi-kwadraat toetsen werden gebruikt om de kansen op therapiefalen te vergelijken. Resultaten: In 6.805 (68%) UWI episodes waren er geen tekenen van weefselinvasie, binnen deze episodes faalde 25% van de nitrofurantoïne voorschriften, wat hoger is dan bij ciprofloxacine (10%; OR, 0.36; 95%-BI 0.31-0.43), augmentin (20%; OR,0.75; 95%-BI 0.59-0.95) en co-trimoxazol (14%; OR, 0.50; 95%-BI 0.36-0.71). Het falen van nitrofurantoïne nam toe met de leeftijd (18-39 jaar: 13%, 40-64 jaar: 22%, 65-79 jaar: 27% en >80 jaar: 29%; OR, 1.02; 95%-BI 1.01-1.02). Comorbiditeiten, gecorrigeerd voor leeftijd, waren niet geassocieerd met een hogere kans op falen van nitrofurantoïne. Huisartsen behandelden 62% van de UWI episodes zonder tekenen van weefselinvasie volgens de huidige NHG richtlijn met betrekking tot urineweginfecties.
Conclusie
Gezien de hoge kans op therapiefalen, moet het gebruik van nitrofurantoïne als middel van eerste keus bij mannen met een UWI zonder tekenen van weefselinvasie worden heroverwogen, in het bijzonder bij oudere mannen
Inleiding
Griepvaccinatie is belangrijk voor grieppreventie. Recent onderzoek laat echter zien dat gevaccineerden vaker de huisarts bezoeken voor een influenza-achtig ziektebeeld (IAZ), bovenste luchtweginfectie (BLWI) en longontsteking dan niet-gevaccineerden. Dit is verontrustend, belangrijk, en omgeven met vragen. Er is dus noodzaak voor verder onderzoek.
Onderzoeksvragen
Blijven de eerdere resultaten overeind in recentere seizoenen (2016-2020) met een grotere onderzoekspopulatie?
Hebben griep-gevaccineerden ook een hogere kans op voorschrijven van antibiotica?
Worden de resultaten verklaard door verschillen tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden, bijvoorbeeld wat betreft gezondheid en zorggebruik?
Methoden
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens van huisartspraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn over de periode 2011-2020. Het aantal huisartsconsulten voor IAZ, BLWI, longontsteking en het aantal antibiotica voorschriften per week is vergeleken tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. Dit is gedaan voor 4 leeftijdsgroepen en voor mensen met en zonder een medische indicatie voor vaccinatie. Met behulp van multilevel poisson regressie is een summary risk ratio (SRR) berekend, waarbij een SRR boven 1 aangeeft dat gevaccineerden meer kans hebben op de betreffende uitkomst en een SRR onder de 1 dat ze juist minder kans hebben op de uitkomst.
Om te corrigeren voor verschillen tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden hebben we via cross-over analyses mensen met zichzelf vergeleken in twee jaren; 59 jaar zonder vaccinatie en 60 jaar met vaccinatie. Ook hebben we gekeken naar controleaandoeningen waarvan we niet verwachten dat ze met griepvaccinatie samenhangen; fracturen, rugpijn, schouderpijn, gastro-intestinale infecties en huidinfecties.
Resultaten
Gevaccineerden hebben een licht verhoogde kans om de huisarts te bezoeken voor IAZ, BLWI en longontsteking (SRR(95%BI) respectievelijk 1.28 (1.20-1.37), 1.37 (1.33-1.40) en 1.34 (1.28-1.40)). Dit is vergelijkbaar met de eerdere resultaten die gingen over eerdere jaren en een kleinere populatie. Gevaccineerden krijgen ook vaker antibiotica voorgeschreven (SRR(95%BI) overall antibiotica 1.42 (1.38-1.46) en respiratoire antibiotica 1.43 (1.39-1.47)).
Bij de cross-over analyses zijn er geen verschillen tussen een jaar waarin mensen wel en een jaar waarin ze niet gevaccineerd zijn (SRR’s tussen 0.85 en 0.98 en 95%BI bevat 1). Bovendien bezoeken gevaccineerden de huisarts ook vaker voor de controleaandoeningen waarvan we verwachten dat ze niet met griepvaccinatie samenhangen (SRR’s tussen 1.15 en 1.34 en 95BI bevat geen 1).
Conclusie
De huidige resultaten bevestigen de eerdere bevindingen dat griep-gevaccineerden hun huisarts iets vaker bezoeken voor luchtweginfecties. Ook krijgen zij vaker antibiotica voorgeschreven. De resultaten van de cross-over analyses en controle aandoeningen wijzen erop dat dit komt door verschillen tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. Voor we algemene conclusies aan onze resultaten kunnen verbinden willen we eerst kijken naar ziekenhuisopnames en sterfte.
Background
Until recently, studies show that children in the most socially deprived areas (SDA) consult their general practitioner (GP) more often than children in the least socially deprived areas (Non-SDA). Given that GPs see a wide range of diseases, it is important to know whether clinical diagnoses are shaped by socioeconomic factors in children.
Aim
Determine the association between social deprivation area and the rate of consultation in a pediatric primary care population.
Design and Setting
A cohort study using the Rijnmond Primary Care Database (RPCD). The RPCD hosts medical records of over 200 000 individuals living in the metropolitan city Rotterdam, the Netherlands.
Method
Between 2013 and 2020, a total of 69 861 children aged 0 to 17 years registered with a GP were analysed. Variables collected included: number of consultations per year, age, sex, social deprivation area group and International Classification of Primary Care (ICPC) codes.
Results
Overall, children in SDA consulted their GPs more often in the majority of diagnoses compared to those in Non-SDA (RR 1.20, 95% CI 1.19-1.20). However, in pregnancy and family planning, girls in SDA consulted their GPs less frequently for oral contraception compared to girls in Non-SDA (IRR 0.36; 95% CI 0.33-0.44).
Conclusions
Overall, higher GP consultation rates were found in children in SDA for the majority of clinical diagnoses except in pregnancy and family planning. GPs therefore can play a pivotal role in identifying risks of social deprivation and the impact on childhood diseases in particular for pregnancy-related outcomes.
Inleiding
Huisartsen ervaren twee klinische uitdagingen wanneer zij kinderen met niet-acute gastro-intestinale klachten zien. Ten eerste is het moeilijk kinderen met zeldzame maar ernstige aandoeningen te onderscheiden van kinderen met functionele aandoeningen, omdat de klinische presentatie op elkaar kan lijken. Hiervoor kunnen huisartsen gebruik maken van aanvullende diagnostiek of verwijzen naar de tweede lijn. Echter, beide interventies kunnen het kind onnodig belasten en onnodige kosten opleveren. De grote meerderheid van deze kinderen heeft namelijk een functionele aandoening en kan daarom in de eerste lijn behandeld worden. Dit vormt de tweede uitdaging voor de huisarts. Functionele aandoeningen kunnen lange tijd aanhouden en een grote impact op het leven van het kind hebben. De huisarts kan deze kinderen zelf behandelen, maar ook verwijzen naar paramedici of de kinderarts. Met deze studie proberen we inzicht te krijgen in hoe huisartsen met deze uitdagingen omgaan.
Onderzoeksvraag
Wat is het beleid van de huisarts bij kinderen met niet-acute gastro-intestinale klachten?
Methoden
Dit is een retrospectieve cohortstudie met een follow-up van 1 jaar. We maakten gebruik van registratiedata (AHON-database, Academisch Huisarts Ontwikkel Netwerk) uit 57 huisartsenpraktijken in Noord- en Oost-Nederland. We selecteerden kinderen die tussen 01-01-2015 en 31-12-2019, 4-17 jaar oud waren en een eerste contact hadden met één van de volgende ICPC-codes: D01, D02, D06, D11, D12, D16, D18, D25, D27, D29, D73, D93, D94, D99.06, D99.07. Kinderen werden geïncludeerd wanneer er een face-to-face consult was voor niet-acute buikpijn en/of diarree (>1 week) gebaseerd op open-tekstvelden (criteria voor baselineconsult). Vervolgens verzamelden onderzoekers bij geïncludeerde kinderen o.b.v. open-tekstvelden de aard en duur van de klachten en de diagnose tijdens het baselineconsult en de diagnose na 1 jaar follow-up. Uitkomsten waren aanvullende diagnostiek (bloed- en urineonderzoek en fecaal calprotectine) en medicatievoorschriften tijdens het baselineconsult en verwijzingen na 1 jaar follow-up. Medicatievoorschriften en verwijzingen werden (deels) verzameld uit de open-tekstvelden en aanvullende diagnostiek o.b.v. een query in de AHON-database.
Resultaten
In de studieperiode waren er 64.355 kinderen van 4-17 jaar oud geregistreerd in de AHON-database. Van deze kinderen hadden er 6.553 (10.2%) een eerste contact met één van de ICPC-codes, waarvan 2.207 (33.6%) een face-to-face consult hadden voor niet-acute buikpijn en/of diarree. De meerderheid van deze 2.207 kinderen was vrouw (59.9%), kwam voor buikpijn (78.8%) en kreeg een functionele (werk)diagnose tijdens het baselineconsult (76.7%). Bij 699 kinderen (31.6%) zette de huisarts aanvullende diagnostiek in, waarvan C-reactief proteïne (n=404), leukocyten (n=383), en hemoglobine (n=368) het vaakst. Bij 760 (34.4%) kinderen schreef de huisarts medicatie voor, waarvan laxantia het vaakst (n=468). Na 1 jaar follow-up waren er 352 kinderen (15.9%) verwezen, waarvan 282 (80.1%) naar de tweede lijn. Twintig kinderen (0.9%) kregen tijdens follow-up een organische diagnose waarvoor tweedelijnszorg nodig is, zoals inflammatory bowel disease en coeliakie.
Conclusie
Ondanks de lage a priori kans op organische aandoeningen maakte huisartsen vaak gebruik van aanvullend onderzoek en verwijzingen naar de tweede lijn. Verder onderzoek moet uitwijzen wat de beweegredenen zijn van huisartsen om gebruik te maken van deze interventies.
Overig
Deze studie is afgerond en gebaseerd op registratiedata van 57 huisartsenpraktijken.
Korte presentaties 2 – zaal 360
Inleiding
In de algemene populatie tussen 35 en 70 jaar heeft ongeveer 50% hypertensie; een grote risicofactor voor hart- en vaatziekten en een verhoogde kans op vroegtijdige sterfte. Er is weinig bekend over de kwaliteit van de diagnose van hypertensie in de eerste lijn.
Onderzoeksvraag
hoe is de kwaliteit van methoden die worden gebruikt bij het diagnosticeren van hypertensie in de eerste lijn.
Methode
Observationeel retrospectief cohortonderzoek, in de IPCI –database, een huisartsregistratie database. Er werd onderzoek gedaan bij een willekeurige selectie van patiënten, tussen de 40 en 70 jaar met een nieuwe diagnose hypertensie in de jaren 2012 en 2016. Door visuele inspectie van de elektronische medische dossiers werden de methoden die werden gebruikt voor de diagnose hypertensie beoordeeld bij 500 patiënten in elk jaar. De methode van bloeddrukmetingen werd als correct beschouwd als er drie of meer metingen werden gedaan in de huisartsenpraktijk, bij thuismetingen, bij gebruik van de 30 minute methode of wanneer de 24 -uur meting werd gebruikt. De diagnose was correct als naast een juiste methode ook de juiste afkapwaarden conform de NHG-standaard werden gehanteerd.
Resultaten
In 2012 en 2016 werd het meest gebruik gemaakt van bloeddrukmetingen tijdens het spreekuur, om de diagnose hypertensie te stellen, bij respectievelijk 74,4% en 66,4% van de patiënten. De 30-minuten methode werd gebruikt in 0,4% en 4,2%, 24H uur metingen bij 16,0% en 22,2% en thuismetingen bij 4,2% en 7,0% van de patiënten. De verschillen tussen de jaren waren statistisch significant. Het stellen van de diagnose hypertensie op basis van slechts 1of 2 bloeddrukmeting was in 2012 en 2016 respectievelijk bij 57,8% en 53,8% van de patiënten het geval. De diagnose werd correct beoordeeld bij 14,2% van de patiënten in 2012 en 29,0% in 2016 (p<0,001). In de niet correcte diagnosegroep werd bij 70,3% (2012) en 63,6% (2016) van de patiënten gestart met een antihypertensivum.
Conclusie
De toegepaste methode voor de diagnose hypertensie, in de eerste lijn in Nederland, was vaak niet in overeenstemming met de bestaande richtlijnen. Tussen 2012 en 2016 werd een kleine verbetering waargenomen. Het niet gebruiken van een valide methode kan leiden tot levenslange onnodige behandeling van patiënten met incidenteel verhoogde bloeddruk of witte jassen hypertensie. Verbetering is wenselijk.
Inleiding
Veel ouderen met dementie in het verpleeghuis hebben last van onbegrepen gedrag zoals wanen, agressie en apathie. Meerdere onderzoeken laten zien dat er een associatie lijkt te bestaan tussen dit onbegrepen gedrag en een verminderde doorbloeding van het brein. Bovendien lijkt er een verband te zijn tussen het gebruik van bloeddrukverlagende medicijnen en toename van dit onbegrepen gedrag.
Onderzoeksvraag
Leidt het verhogen van de bloeddruk, door het afbouwen van bloeddrukverlagende medicijnen, tot minder onbegrepen gedrag en een betere kwaliteit van leven bij ouderen met matige tot ernstige dementie in het verpleeghuis?
Methode
Een gerandomiseerde en enkelblinde interventiestudie, uitgevoerd in 26 verschillende zorgorganisaties verspreid over heel Nederland. Ouderen met matige tot ernstige dementie in het verpleeghuis en een systolische bloeddruk ≤160 mmHg bij het gebruik van bloeddrukverlagende medicatie werden gerandomiseerd in een afbouw- (semi-geprotocolleerd) en controlegroep (continuering) gedurende een periode van 8 maanden. Exclusiecriteria waren hartfalen NYHA-class-III/IV, actieve angina pectoris, een recent(e) cardiovasculair event/vasculaire interventie of een ingeschatte levensverwachting van minder dan 4 maanden. De co-primaire uitkomstmaten waren de verandering in onbegrepen gedrag (Neuropsychiatric Inventory-Nursing Home) en kwaliteit van leven (Qualidem) vier maanden na randomisatie. Secundaire uitkomstmaten omvatten o.a. cognitieve functie, zorgafhankelijkheid, dagelijks functioneren, psychofarmacagebruik en vallen.
Resultaat
Tussen december 2018 en mei 2021, werden 205 ouderen (mediane leeftijd 86 jaar-79,5% vrouw) gerandomiseerd, waarvan 177 (86,3%) deelnemers het primaire eindpunt bij 4 maanden bereikten. Gedurende het onderzoek vonden 63 severe adverse events plaats in 61 deelnemers. Op advies van de Data Safety Monitoring Board werd het onderzoek vroegtijdig afgerond in december 2021 omwille van het ontbreken van duidelijke voordelen in de preliminaire resultaten van de co-primaire uitkomstmaten. Definitieve resultaten voor alle uitkomstmaten bij 4 en 8 maanden follow-up zullen worden gepresenteerd op de NHG wetenschapsdag.
Conclusie
Gebaseerd op de preliminaire resultaten van het DANTON onderzoek, zijn de voordelen van het afbouwen van antihypertensiva ter verbetering van onbegrepen gedrag en kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met dementie onduidelijk, en mogelijk niet zonder een potentieel risico.
Background and Objectives
Although there is evidence of disruption in acute cerebrovascular and cardiovascular care during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic, its downstream effect in primary care is less clear. We investigated how the pandemic affected utilization of cerebrovascular and cardiovascular care in general practices (GPs) and determined changes in GP-recorded diagnoses of selected cerebrovascular and cardiovascular outcomes.
Methods
From electronic health records of 166,929 primary care patients aged 30 or over within the Rotterdam region, the Netherlands, we extracted the number of consultations related to cerebrovascular and cardiovascular care, and first diagnoses of selected cerebrovascular and cardiovascular risk factors (hypertension, diabetes, lipid disorders), conditions, and events (angina, atrial fibrillation, TIA, myocardial infarction, stroke). We quantified changes in those outcomes during the first COVID-19 wave (March–May 2020) and thereafter (June–December 2020) by comparing them to the same period in 2016–2019. We also estimated the number of potentially missed diagnoses for each outcome.
Results
The number of GP consultations related to cerebrovascular and cardiovascular care declined by 38% (0.62, 95% confidence interval 0.56–0.68) during the first wave, as compared to expected counts based on prepandemic levels. Substantial declines in the number of new diagnoses were observed for cerebrovascular events: 37% for TIA (0.63, 0.41–0.96) and 29% for stroke (0.71, 0.59–0.84), while no significant changes were observed for cardiovascular events (myocardial infarction [0.91, 0.74–1.14], angina [0.77, 0.48–1.25]). The counts across individual diagnoses recovered following June 2020, but the number of GP consultations related to cerebrovascular and cardiovascular care remained lower than expected throughout the June to December period (0.93, 0.88–0.98).
Discussion
While new diagnoses of acute cardiovascular events remained stable during the COVID-19 pandemic, diagnoses of cerebrovascular events declined substantially compared to prepandemic levels, possibly due to incorrect perception of risk by patients. These findings emphasize the need to improve symptom recognition of cerebrovascular events among the general public and to encourage urgent presentation despite any physical distancing measures.
Inleiding
Wanneer er orale antistolling (OAS) wordt voorgeschreven bij patiënten met atrium fibrilleren (AF) heeft de huisarts de keus tussen vitamine K antagonisten (VKA) en directe orale anticoagulantia (DOAC). In de NHG standaard worden deze twee middelen als gelijkwaardig alternatief gezien, terwijl in de tweede lijn een voorkeur voor DOAC’s bestaat. Tot nu toe is nog niet in kaart gebracht hoe huisartsen omgaan met deze keuze en of zij voorkeur hebben.
Onderzoeksvragen
Hebben huisartsen voorkeur voor een type OAS wanneer OAS wordt voorgeschreven bij patiënten met AF? Wijzigen huisartsen proactief het type OAS bij patiënten die al OAS gebruiken?
Methode
Voor dit observationele onderzoek hebben we gebruik gemaakt van de gegevens uit elektronische patiëntendossiers, zoals verzameld in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. We includeerden patiënten van 60 jaar en ouder met AF, die OAS kregen voorgeschreven door een huisarts. We hebben onderscheid gemaakt tussen nieuwe patiënten (starters) en patiënten die al OAS gebruikten. Van de starters stelden we vast met welk OAS zij door de huisarts gestart waren. Van beide groepen bekeken we of de patiënten wisselden tussen DOAC en VKA en omgekeerd in de periode 2018-2019. Indien er op de datum van het recept of een dag erna tevens eens contact geweest was met de huisarts, namen we aan dat het recept was uitgeschreven door een huisarts.
Resultaat
We includeerden 12.516 patiënten die OAS gebruikten. 476 patiënten (4%) startten OAS in 2018; 12.040 patiënten gebruikten al OAS. Wanneer OAS werd voorgeschreven door de huisarts aan nieuwe patiënten met AF, werden DOAC’s het meest voorgeschreven (87%). Rivaroxaban was de meest voorgeschreven DOAC aan starters. Van alle patiënten die al OAS gebruikten, gebruikten meer dan de helft een VKA (60%). 1% van de starters en 0,6% van de langdurige OAS gebruikers wisselden tussen type van OAS.
Conclusie
Huisartsen schrijven voornamelijk DOAC’s voor wanneer OAS wordt gestart bij patiënten met AF. Patiënten die al OAS gebruikten, gebruiken vooral VKA’s. Patiënten wisselen nagenoeg niet tussen type OAS in onze 2-jarige onderzoeksperiode. Aangezien nieuwe patiënten in de eerste lijn vooral een DOAC starten, en overstappen ongebruikelijk is, zal de komende jaren het aantal VKA-gebruikers afnemen. Wel zal er altijd een kleine groep patiënten blijven voor wie DOAC’s niet geschikt zijn en die een VKA zullen blijven gebruiken. Dit fenomeen kan vragen oproepen over de organisatie en kosteneffectiviteit van regelmatige INR controles zoals dit nu plaatsvindt. Tevens is centraal georganiseerde follow-up voor patiënten met een DOAC nog niet georganiseerd. Onze bevindingen kunnen helpen om de noodzaak van een georganiseerde vorm van controles voor deze patiëntengroep te benadrukken.
Inleiding
Huisartsen beoordelen veel patiënten met acute infecties. Het grootste deel van deze infecties zijn self-limiting of met orale antibiotica te behandelen, maar er kan ook sprake zijn van sepsis. Sepsis is een levensbedreigende complicatie van een infectie, waarbij snelle behandeling cruciaal is voor de prognose. Het tijdig herkennen en verwijzen van patiënten met sepsis en gelijktijdig het aantal onnodige ziekenhuisverwijzingen beperken, is uitdagend. Sepsis scores zoals de systemic inflammatory response syndrome (SIRS) criteria, quick Sequential Organ Failure Assessment (qSOFA) score en de National Early Warning Score (NEWS) zijn niet gevalideerd voor gebruik in de eerste lijn.
Onderzoeksvraag
Wat is het meest geschikte predictiemodel om sepsis te herkennen in de eerste lijn?
Methode
Acuut zieke volwassen patiënten werden geïncludeerd tijdens huisvisites die plaatsvonden bij vier huisartsenposten in Nederland in de periode Juni 2018 tot Maart 2020. Voor de ontwikkeling van het model werden negen klinische variabelen en drie bloedbepalingen (CRP, procalcitonine en lactaat) onderzocht als mogelijke voorspellers van sepsis. Het primaire eindpunt was “sepsis binnen 72 uur na inclusie”, en werd vastgesteld door een expertpanel. Voor de ontwikkeling van het model werd een multivariabele logistische regressieanalyse uitgevoerd met backward selectie. Aan een model van klinische variabelen werden vervolgens de bloedbepalingen toegevoegd ter beoordeling van de toegevoegde waarde. Tot slot werd een versimpeld model ontwikkeld na dichotomisering van de variabelen. De ontwikkelde modellen werden vergeleken met bestaande sepsisscores en extern gevalideerd in twee datasets van patiënten met verdenking op een infectie op de SEH.
Resultaten
Er werden 357 geïncludeerd met een mediane leeftijd van 80 jaar, waarvan er in 151 (42%) patiënten sepsis werd vastgesteld. Het model bestaande uit continue variabelen had een C-statistiek van 0.80 (95% BI 0.76 tot 0.83) en een Brier score van 0.181. Een versimpeld model, bestaande uit zes dichotome variabelen die ieder 1 punt op kunnen leveren (leeftijd ≥65 jaar; temperatuur>38°C; systolische bloeddruk ≤110 mmHg; hartfrequentie >110/min; saturatie ≤95%; veranderd bewustzijn), toonde een vergelijkbare discriminatie en calibratie (C-statistiek of 0.80 [95% CI 0.75 to 0.84]; Brier score 0.175). Toevoeging van bloedwaarden resulteerde niet in een klinisch relevante verbetering van het model. De C-statistiek waarden van SIRS, qSOFA en NEWS waren respectievelijk 0.66, 0.71 en 0.79. Het versimpelde model was robuust bij externe validatie.
Conclusie
Een eenvoudig predictiemodel kan sepsis accuraat voorspellen bij volwassen patiënten die tijdens een visite van de huisartsenpost worden beoordeeld. Verder onderzoek is nodig om vast te stellen of het predictiemodel de verwijzing van patiënten met mogelijke sepsis vanuit de eerste lijn verbetert.
Background
Working with eHealth requires health care organizations to make structural changes in the way they work. The organizational structure and process need to be adjusted to provide a high quality of care. This study is follow-up research of a systematic literature review on optimally organizing hybrid health care (eHealth and face-to-face) using the Donabedian Structure, Process, and Outcome (SPO) framework, to translate the findings into a modus operandi for health care organizations.
Objectives
This study aims to develop an SPO-based quality assessment model for organizing hybrid health care, with an accompanying self-assessment questionnaire. Health care organizations can use this model and questionnaire to manage and improve their hybrid health care.
Methods
Concept mapping was used to enrich and validate the evidence-based knowledge from the literature review with practice-based knowledge from experts. First, brainstorming was conducted. Participants listed all the factors that contribute to the effective organization of hybrid health care and the associated outcomes. Data from the brainstorming phase were combined with the data from the literature study, and duplicates were removed. Next, the participants rated the factors on importance and measurability and grouped these factors into clusters. Finally, with multivariate statistical analysis (multidimensional scaling, hierarchical cluster analysis) and group interpretation, an SPO-based quality management model and an accompanying questionnaire were constructed.
Results
All participants (n=39) were familiar with eHealth and were health care professionals, managers, researchers, patients or eHealth suppliers. The brainstorming and the literature study resulted in a list of 314 factors. After removing duplicates, 78 factors remained. Using multivariate statistical analyses and group interpretation, a quality management model and questionnaire incorporating 8 clusters and 33 factors were developed. The eight clusters were 1. Vision, strategy and organization; 2. Quality IT infrastructure and systems; 3. Quality eHealth application; 4. Providing support toward health care professionals; 5. Skills, knowledge and attitude of health care professionals; 6. Attentiveness to the patient; 7. Patient outcomes, and 8. Learning system. The Structure-Process-Outcome categories were positioned as overarching themes to emphasize the interrelations between the clusters. Finally, a proposal was made for using the self-assessment questionnaire in practice, allowing to measure the quality of each factor.
Conclusions
The quality of hybrid care is determined by organizational, technological, process, and personal factors. The 33 most important factors were clustered in a quality management model and self-assessment questionnaire called the Hybrid Health Care Quality Assessment (HHQA). The model visualizes the interrelations between the factors. With the questionnaire, each factor can be assessed for how effectively it is organized and developed over time. Health care organizations can use the HHQA to identify improvement opportunities for a solid and sustainable hybrid health care.
Inleiding
Chronische nierschade (CNS) geeft in een vroeg stadium meestal weinig klachten, maar bij verslechtering kan uiteindelijk een levensbedreigende situatie ontstaan. Hoewel CNS onomkeerbaar is kan vroege diagnose en behandeling progressie van de ziekte vertragen. Huisartsen kunnen een rol spelen in opsporing en behandeling van CNS. Daarvoor is het relevant de diagnose CNS goed vast te leggen in het huisartsendossier om begeleiding en medicatiebewaking van patiënten te vergemakkelijken.
Vraagstelling
In welke mate zijn Nederlanders met CNS in beeld bij de huisarts?
Hoeveel van de in de huisartspraktijk bekende patiënten met CNS worden gemonitord volgens de NHG-standaarden Chronische nierschade en, indien van toepassing, Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) en Diabetes mellitus?
Methode
We gebruikten gegevens van Nivel Zorgregistraties eerstelijn (NZR). Dit zijn gegevens die routinematig zijn vastgelegd in elektronische patiëntdossiers, waaronder episodes van ziekten, gedeclareerde consulten, voorgeschreven geneesmiddelen en onderzoeksuitslagen. NZR bevatte in 2019 gegevens van een representatieve steekproef van 500 huisartsenpraktijken met zo’n 1,8 miljoen ingeschreven patiënten.
Resultaten
Bij 2,5% van de volwassen patiënten in NZR is de diagnose CNS met een ICPC code vastgelegd in het huisartsendossier. Daarnaast is bij nog eens 2,4% van de patiënten op grond van afwijkende nierfunctie (eGFR) en/of ACR bepalingen sprake van CNS, zonder dat de diagnose met de juiste ICPC code is geregistreerd. In totaal is dus bij circa 5% van de patiënten in de huisartsendossiers sprake van CNS.
Bij 40% van de patiënten met CNS heeft de huisarts in het patiëntendossier genoteerd dat leefstijladviezen zijn gegeven. Het voorschrijven van medicatie aan mensen met CNS is in de meeste gevallen in overeenstemming met de adviezen in de NHG-richtlijnen. Zo krijgt meer dan 90% van de patiënten met CNS en hypertensie, bloeddrukverlagers.
Een relevante indicator om vast te stellen of patiënten met CNS volgens de richtlijnen CNS worden gemonitord is het jaarlijks bepalen van eGFR, ACR, glucosewaarde en bloeddruk. In de huisartsendossiers is dit bij 62% van alle patiënten met CNS geregistreerd. Bij patiënten die naast CNS ook een andere aandoening hebben, zoals diabetes of hoge bloeddruk, staan de metingen het meest vaak in het dossier. Het monitoren van patiënten met CNS lijkt daarmee beter te gebeuren dan in 2013, toen in eerder onderzoek werd gevonden dat bij 43% van de patiënten met CNS jaarlijks eGFR, ACR, glucosewaarde en bloeddruk werden bepaald.
Conclusie
Voor het goed monitoren van CNS is het relevant dat patiënten zijn terug te vinden in het huisartsendossier. Van bijna de helft van de patiënten met CNS ontbreekt echter de ICPC diagnose code op de juiste plaats in het dossier. Hoewel het geven van leefstijladviezen een belangrijk onderdeel is van de NHG-richtlijnen voor het behandelen van patiënten met CNS, worden deze niet altijd gegeven. Patiënten met CNS lijken de laatste jaren vaker te worden gemonitord, maar er is nog ruimte voor verbetering.
Workshops
Elke huisartsenpraktijk heeft wel kinderen en volwassenen die nog niet gediagnosticeerd zijn met een zeldzame ziekte, terwijl ze daar baat bij kunnen hebben. Patiënten hebben meestal een normaal uiterlijk en een onbegrepen ontwikkelingsachterstand. De diagnose wordt vaak laat gesteld en gedrags- en belevingsproblemen worden niet (h)erkend. Terwijl van zorgverleners in de 1e lijn steeds vaker wordt verwacht dat zij gepersonaliseerde en (farmaco)genetische zorg verlenen.
Proactieve huisartsenzorg, gebaseerd op data, kan dit mogelijk gaan maken. Hiervoor moet de informatie gevisualiseerd worden op een manier die de meest medisch relevante gegevens toegankelijk maakt voor besluitvorming. Belangrijk is dat e-health, AI en (farmaco)genetica-educatie een plek krijgen in de medische curricula, in de huisartsopleiding en tijdens nascholingen.
Hoe denkt u over proactieve huisartsenzorg gebaseerd op data? Discussieer mee tijdens deze workshop.
De journaalteksten in het HIS en klinische notities bevatten een schat aan patiëntinformatie die nergens anders is vastgelegd. Bijvoorbeeld over bijwerkingen van geneesmiddelen (ADR’s). Kennis hierover is beperkt doordat het niet gestructureerd is vastgelegd. In de HIS-journaalteksten en EPD-klinische notities worden bijwerkingen namelijk wel vermeld in de vrije tekst. Tijdens deze worskhop leert u op welke manier vrije tekstinformatie het behandelproces kan verbeteren. Dit doen we aan de hand van enkele voorbeeldstudies:
- Op conceptueel niveau bekijken we enkele Natural Language Processing (NLP) technieken aan de ADRIN methode. Deze zijn pas ontwikkeld voor het herkennen van ADR’s in Nederlandse klinische aantekeningen van de Cardiologie Centra Nederland.
- We nemen de resultaten door van een lopende studie naar het extraheren van leefstijlkenmerken zoals rookstatus uit HIS-journaalteksten.
- Als laatste gaan we in op de voorspellende waarde van vrije tekstinformatie in het EPD. Voorspellende waarden voor het vroegtijdig herkennen van verhoogde risico’s op agressie incidenten bij psychiatrische patiënten.